Sau đó, ADN của 2 dạng virus trên hợp nhất, tạo ra một dạng mới, tiền bối của HIV-1. Tiếp đến, dạng mới được truyền sang người khi họ ăn thịt tinh tinh hoặc tiếp xúc với máu của chúng thông qua các nghi lễ và đột biến thành HIV-1. Lý thuyết này do một nhóm các chuyên gia thuộc ĐH Nottingham đưa ra sau khi tiến hành phân tích di truyền các dạng SIV.

Nhóm nghiên cứu tập trung vào một dạng có tên là SIVcpz, được tìm thấy ở tinh tinh và liên quan chặt chẽ tới HIV-1. Ở một số khía cạnh, SIVcpz giống SIVrcm - một loại virus đặc hữu ở khỉ mangabey đầu đỏ. Tuy nhiên, ở những khía cạnh khác nó lại giống SIVgsn - virus được tìm thấy ở khỉ mũi đốm. Tinh tinh săn bắt và ăn thịt cả hai loài khỉ trên.

Theo các nhà nghiên cứu, do tinh tinh săn bắt các loài khỉ nhỏ hơn, lời giải thích đơn giản nhất dường như là cả SIVrcm và SIVgsn đã lây nhiễm và tái kết hợp ở tinh tinh. Kết quả nghiên cứu này là bằng chứng quan trọng cho thấy một loài linh trưởng nữa ngoài con người nhiễm SIV từ loài khác trong điều kiện tự nhiên.

Năm ngoái, các nhà nghiên cứu Pháp phát hiện SIVgsn chứa 1 gene đặc thù, giúp nó lây từ khỉ sang người. Nhóm nghiên cứu ở Nottingham cũng khuyến cáo do sự giống nhau giữa tinh tinh và người, mọi virus lây lan giữa các cá thể của loài này cũng có nguy cơ lây sang người - một dạng HIV mới.

Khi nào SIV lây sang người?

SIV là một họ virus lớn tồn tại ở nhiều loại khỉ châu Phi. Tuy nhiên, tinh tinh là loài khỉ không đuôi duy nhất bị nhiễm một cách tự nhiên. Ở một thời điểm nào đó trong quá khứ gần, SIV đã lây nhiễm sang người và đột biến trở thành HIV. Kể từ đó, nó trở thành đại dịch, cướp đi sinh mạng của hơn 20 triệu người và lây nhiễm cho 15 triệu người khác.

Theo các nhà khoa học, địa điểm lây truyền sang người là vùng Guinea-Bissau ở Tây Phi. Nhiều nhà khoa học tin rằng sự lây truyền xảy ra nhiều hơn 1 lần bởi có nhiều dạng AIDS ở người. Thời điểm lây truyền vẫn là một vấn đề. Hàng triệu người châu Phi bị buộc phải rời bỏ nhà cửa với thân phận nô lệ vào thế kỷ 19 và không ai trong số họ bị nhiễm virus. Điều đó cho thấy nguồn gốc của AIDS có từ sau năm 1860.

Ca AIDS đầu tiên được thông báo tại Mỹ vào năm 1981 mặc dù một thiếu niên người Mỹ gốc phi dường như tử vong do AIDS ở St Louis vào năm 1969. Nghiên cứu về tỷ lệ khác biệt di truyền giữa hai dạng chính của AIDS (HIV-1 và HIV-2) cho thấy thời gian lây nhiễm sang người là khoảng năm 1940 với sai số là 20 năm.

(Minh Sơn - Theo BBC)