PHẦN 1: LỊCH SỬ PHÁT TRIỂN CỦA HIV/AIDS VÀ CÁC CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM

1. AIDS LÀ GÌ

2. TÍNH NGHIÊM TRỌNG CỦA ĐẠI DỊCH AIDS

3. DIỂN BIẾN SAU KHI NHIỄM HIV

4. CÁC CON ĐƯỜNG LÂY NHIỄM CỦA HIV/AIDS

PHẦN 2:  CHIẾN LƯỢC PHÒNG CHỐNG AIDS TRÊN THẾ GIỚI VÀ Ở VIỆT NAM

1. TÁC HẠI CỦA AIDS ĐỐI VỚI CÁ NHÂN - GIA ĐÌNH - CỘNG ĐỐNG - NHÂN LOẠI

2. MỤC TIÊU CHIẾN LƯỢC VÀ NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH TOÀN CẦU CHỐNG HIV/AIDS

3. CHIẾN LƯỢC PHÒNG CHỐNG AIDS CỦA VIỆT NAM

PHẦN 3:  PHÒNG CHỐNG MA TÚY

1. THỰC TRẠNG VỀ TÌNH HÌNH MA TÚY HIỆN NAY Ở NƯỚC TA

2. MA TÚY

3. TÁC HẠI CỦA SỰ LẠM DỤNG MA TÚY

4. PHÒNG CHỐNG SỰ LẠM DỤNG MA TÚY

   AIDS  là chữ đầu cuả cụm từ tiếng Anh :Acquired :Mắc phải

                                                                             Immuno  :Miễn dịch

                                                                            Deficiency  :Suy giảm

                                                                            Syndromme  :Hội chứng

Tiếng Việt là : Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải .Ðó là một căn bệnh phá huỷ hệ thống miễn dịch cuả cơ thể do tác nhân là virut HIV gây ra .HIV  cũng là chữ đầu cuả cụm từ  tiếng Anh :Human Immuno Deficiency Virus có nghiã là  virút gây suy giảm miễn dịch ở người .

            Tiếng Pháp gọi là SIDA ( Syndrome d ! Immuno de ficience Acquise )

Như vậy khi bị AIDS thì hệ thống miễn dịch cuả con người bị phá huỷ  làm cho người ta dễ mắc nhiều bệnh khác nhau, đe doạ nghiêm trọng đến tính mạng .

AIDS được phát hiện chính thức tại Mỹ năm 1981,còn HIV được tìm ra năm 1983 do nhóm nghiên cưú cuả các giaó sư ở viện PASTEUR  Parir .

   Khi HIV tấn công vaò cơ thể con người sẽ gây ra sự thiếu hụt cuả tế baò LIMPHOCYLE T4 . Sự thiếu hụt cuả loại tế baò này làm suy giảm khả năng miễn dịch cuả cơ thể .

HIV là loại virut yếu,không có khả năng sống lâu khi ra khỏi cơ thể con người và không chiụ được ở nhiệt độ cao .

Kể từ khi các trường hợp AIDS đầu tiên được phát hiện tại Mỹ,đến tháng 9/2001 theo ước tính cuả Tổ chức y tế thế giới AIDS đã lan tràn tới 180 quốc gia và >40 triệu người đã bị nhiễm vi rút này .

            Mỗi ngày trôi qua toàn thế giới lại có thêm 16000 bị nhiễm,trên thực tế còn cao hơn nhiều

    Hiện nay dịch đã ổín định ở các nước Bắc Âu và các nước công nghiệp phát triển  (Úc,Tây Âu, Bắc Mỹî ) .Tỷ lệ mắc bệnh cao  và dịch đang phát triển mạnh ở Trung Phi,Ðông Phi, Châu Á và đặc biệt là ÐôngNam Á . Tại đây dịch không ổn định vì lây truyền qua đường tình dục ngày một tăng ở lưá tuổi trẻ và các biện pháp phòng chống gặp nhiều khó khăn . Cuối thập niên này Châu Á sẽ là điểm nóng .

            Ðến năm 2000 dự tính có tới 40 triệu người bị nhiễm HIV/ AIDS,trong đó 90 % là ở các nước đang phát triển .Số bệnh nhân AIDS ~ 10 000.000,số chết tăng  thêm 800000 . Tỷ lệ chết ở trẻ em  chiếm 30 % ->Số trẻ em bị mồ côi do cha mẹ chết vì AIDS ngày càng nhiều -> Gây khó khăn lớn cho cộng đồng    

Ðông Nam Á :Campuchia là ảm đạm nhất :1/20 phụ nữ mang thai, 1/16 binh lính & cảnh sát .Việt nam & Myanma có tỷ lệ tăng mạnh .

Số người bị nhiễm HIV càng tăng, mà ta đã biết nhiễm HIV là quá trình tồn tại suốt đời và không thể hiện triệu chứïng gì khi chưa tiến triển thành AIDS, từ đó dẫn đến tử vong là điều khôngï tránh khỏi

Khoảng thời gian  từ nhiễm HIV đến AIDS rất khác nhau ở mỗi bệnh nhân,song trung bình khoảng 8- 9 năm  và 90 % số bệnh nhân AIDS chết  sau 5 - 10 năm tuỳ theo điều kiện chăm sóc .

Người mắc bệnh AIDS là người nhiễm HIV không còn khoẻ mạnh, lành lặn.Bệnh đã biểu hiện ra ngoài bằng các chứng  nhiễm trùng cơ hội hoặc các bệnh đặc biệt cuả AIDS (ung thư, kaposi, ung thư hạch  ) .Thử máu cuả họ ta sẽ thấy một tình trạng suy kiệt hệ miễn dịch .

Người bệnh AIDS thật sự sẽ chết vì những nguyên nhân sau :

+ Nhiễm trùng cơ hội  :Viêm màng  não,viêm ruột, gây tiêu chảy mất nước, viêm phổíi, lao phổi, gầy yếu, suy kiệt .

+Ung thư :ung thư kaposi,ung thư hạch .

Ở giai đoạn cuối cuả bệnh, họ chỉ  còn da bọc xương, tâm thần lú lẫn, thân thể đau đớn .

A /     TRẢI QUA 4 THỜI KỲ

            -Thới kì sơ nhiễm  : (Giai đoạn cưả sổ ) : keó dài từ 2 ->12 tuần. Có biểu hiện giống như cảm cúm :Nhức đầu, đau họng, phát ban.Các biểu hiện này tự  xuất hiện và tự biến mất mà không cần điều trị.Thời kì này HIV xâm nhập vaò cơ thể và phát triển rất nhanh, khả năng lây lan cho người khác rất cao .

            -Thời kì nhiễm HIV không triệu chứng  : Keó dài từ 3 ->10 năm hoặc lâu hơn. Vì thời gian keó dài như vậy nên khả năng lây lan  trong cộng đồng rất cao .

           -Thời kì cận AIDS :Keó dài từ 1->2 năm . Baó động bệnh bộc phát, hệ miễn dich bị tổn thương, khảì năng chống đỡ cuả cơ thể rất yếu.Có thể xuất hiện các triệu chứng  : nổíi hạch, sụt cân, sốt, đổ mổ hôi trộm, tiêu chảy, đen miệng hoặc giời leo .

            -Thời kì AIDS thật sự  :

  Hệ miễn dịch bị tàn phá năng nề, người bệnh bị mắc nhiều bệnh nhiễm trùng cơ hội khác nhau  : lao, viêm ruột, nhiễm trùng ngoài da, viêm miện, ung thư .

    B /Bênh nhân AIDS thường có 3 triệu chứng chính :

- Sụt cân trên 10 %ø trọng lượng  cơ thểö .

- Sốt keó dài trên một  tháng .

- Tiêu chảy kéo  dài  > tháng  .

Ngoài ra còn có các biểu hiện cuả ìbệnh nhiễm trùng cơ hội .

Khi phát bệnh, bệnh nhân thường chết trong vòng từ 1-> 2  năm.Ở trẻ em thường nhanh hơn  (khoảng 10 tháng đến 1 năm ) .

Tóm lại  : người ta đã hình dung những trường hợp nhiễm HIV/AIDS như một tảng băng mà trong đó AIDS là đỉnh  . Có nghiã là nếu một trường hợp  AIDS xảy ra, sẽ có 3-5 trường hợp cận AIDS nhẹ  hơn và 50-100 trường hợp mang HIV âm thầm .

-Qua đường máu hoặc truyền chế phẩm cuả máu (huyết tương khô ), thụ tinh nhân taọ, ghép các tổ chức cuả các cơ quan  trong cơ thể :tim tnận,tiêm chích ma tuý,dùng chung kim tiêm mà chưa được khử trùng kĩ.(Ðây là con đường nguy hiểm nhất ).

- Qua đường tình dục:( Ðây là con đường phổ biến nhất ).Con đường lây chính cuả này AIDS  chiếm khoảng 70  - 80 % trong đó có cả trường hợp lây nhiễm HIV qua con đường đồng tính luyến aí (nam ).Càng quan hệ tình dục với nhiều người thì nguy cơ lây nhiễm càng cao .

Mẹ bị nhiễm HIV truyền cho con  : ( Ðây là con đường nhanh nhất ) .Người  mẹ khi mang thai truyền HIV cho baò thai từ máu mẹ qua lá nhau sang cơ thể con  hoặc lây truyền HIV khi sanh do nước ối, dịch tử cung,dịch âm đaọ chưá HIV thấm qua các vết xây xát hoặc chui vaò miệng,mũi,mắt cuả hài nhi . HIV cũng có thể từ mẹ truyền cho con  sau khi sanh hoặc cho con bú .Nguy cơ nhiễm HIV bằng con đường này từ 20-50 % . Những phụ nữ bị nhiễm HIV mà có thai hoặc sanh sẽ làm tăng quá trình tiến triển thành AIDS

AIDS lây nhiễm không có yếu tố gien di truyền vì virut HIV không tồn tại trong tinh trùng cuả namcũng nhừ trong trứng cuả nữ .

- Người nhiễm HIV /AIDS  sẽ mất đi tương lai ,tính mạng cuả chính bản thân họ .

- AIDS cướp đi những người thân gây đau khổ,phá vỡî hạnh phúc,sự ổn định cuả gia đình có người mắc bệnh .Ở giai đoạn đầu khi bị nhiễm HIV họ vẫn khoẻ mạnh bình thường và nều không biết hoặc thiếöu trách nhiệm giữ gìn cho người khác thì có thể lây AIDS cho cả gia đình,cộng đồng bằng con đường tình dục giưã vợ và chồng, mẹ truyền cho con .

Ngoài ra con trẻ có thể bị mồ côi do cha mẹ chết vì AIDS . Tổ chức y tế thế giới  WHO  ước tính đến năm 2000 sẽ có từ 10 - 15 triêụ trẻ em bị mồ côi do cha mẹ chết vì AIDS .Con trẻ không ai chăm sóc, cha mẹ già không ai nuôi dưỡng,vợ hoặc chồng sẽ bị goá buạ . Hiện nay trên thế giới và ngay cả ở Việt nam  đã có những gia đình cả nhà mắc AIDS đang cùng chờ chết ->AIDS là mối đe doạ nguy hiểm đối với cuộc sống gia đình, cấu trúc và chức năng cuả gia đình sẽ bị phá vỡ vì AIDS .

- AIDS gây hậu quả nghiêm trọng đối với sự phát triển kinh tế,đời sống ,văn hoá, chính trị và xã hội cuả đất nước  .

   HIV/AIDS lan truyền nhanh qua hai tệ nạn xã hội là mại dâm và ma tuý  .Hai tệ nạn này càng phát triển thì số người lây nhiễm càng tăng . Số người này tập trung chủ yéu ở lưá tuởi từ 20 - 40 ( chiếm từ 75 ->95 %  tổng số bệnh nhân AIDS trên toàn thề giới,tuỳ theo từng khu vực). Họ chính là lực lượng nòng cốt và sung sức nhất cuả xã hội  để trực tiếp làm ra cuả caỉ vật chất.Ðóchính là lớp người xây dựng và baỏ vệ Tổ quốc .Những ảnh hưởng về kinh tế và xã hội do AIDS gây ra là rất nguy hiểm .

Ðể có thể phòng chống sự lây lan và chưã trị cho người mắc bệnh AIDS, xã hội phải chi tiêu nhiều tiền cuả, sức lực . Ở các nước đang phát triển hiện nay,để  chưã trị cho mợt bệnh nhân AIDS phải tốn từ 25.000 đến 150.000 $ . Chỉ tính riêng 1991 nước Mỹ đã phải chi 16 tỷ $ cho công việc này  -> Kinh phí thiếu hụt . Ðối với những nước ngheò  -> ngày càng khó khăn mất ổn định .

- HIV/AIDS làm suy giảm nòi giống cuả các dân tộc có nhiều người mắc bệnh này . Ở nước giàu nhiễm HIV sẽ dẫn đến làm giảm  miễn dịch  không đáp ứng được kháng thể . Ở nước ngheò không những không có khả năng chưã trị HIV/AIDS mà còn ảnh hưởng đến khả năng điều trị cho các bệnh nhân khác khi mắc những bệnh có thể chưã trị được .

Những hậu quả đó sẽ làm tăng tỷ lệ tử vong cho nhiều loại bệnh ( Nhất là trẻ em và phụ nữ ), tuổi thọ cuả con người bị rút ngắn, nòi giống cuả dân tộc bị đe doạ . Ngày nay AIDS đã và đang lan rộng trên tất cả các châu lục cuả Thế giới (đe doạì tương lai cuả nhân loại .

a/Mục tiêu :

b- Ðứng trước hiểm hoạ cuả đại dịch AIDS đối với sự sống cuả nhân loại và sức khoẻ cuả mỡi người,đòi hỏi toàn thế giới phải có sự hợp tác, phải có hành động tích cực phối hợp chặt chẽ giưã càc quốïc gia, các tổ chức quốc tế, các ngành,các tổ chức quần chúng và các cá nhân trong tất cả các nước thì mới có thể phòng chống  và  tiến tới loại trừ được AIDS

          Ðể thực hiện được mục tiêu đó, trong những năm qua Tổ chức y tế Thế giới WHO đã kêu gọi lấy ngày 1/12 hàng năm làm Ngày toàn thế giới phòng chống AIDS  .Cần nhắc thêm rằng trên thế giới hiện nay có khoảng>30 triệu người bị nhiễm AIDS. Mỗi ngày trôi quà có 16000 người mắc căn bệnh này. Hiện nay toàn cầu  có khoảng 40 triệu người bị nhiễm HIV/AIDS. Nội dung chương trình  :

1 - phòng ngưà lan truyền qua đường tình dục  : Sống chung thuỷ .

            2- Phòng chống lan truyền qua đường máu, truyền máu, tiêm chích .

            3 - Mẹ truyền cho con

   A /   Mục tiêu :

            Hiện nay ở nước ta bệnh AIDS đã trở thành đại dịch .Theo số liệu cuả trung tâm tuyên truyền phòng chống AIDS trung ương  :

           Tính đến ngày 30/ 8/2001 cả nước đã có  :

                       -380000 người nhiễm HIV

      - 6000  người mắc AIDS

      -3.100 người tử vong

Hiện nay HIV/AIDS đã có mặt khắp 61 tỉnh, thành phố cuả VN

Do vậy chiến lược  phòng chống AIDS cuả Việt nam nhằm mục tiêu:

            - Hạn chế sự lây truyền vi rút HIV .

            - Giảm tối đa ảnh hưởng cuả nhiễm HIV/ AIDS đối với từng cá nhân và xã hội . Ðặc biệt cần lưư ý giaó dục phòng chống AIDS đối với các đối tượng có nguy cơ lây nhiễm cao là : Gái mại dâm, bệnh nhân hoa liễu,người nghiện ma tuý, nhân viên khách sạn, thuỷî thủ tàu viễn dương . Ngoài ra cần quan tâm giaó dục nhiều hơn nưã cho thanh niên,sinh viên,học sinh .

            b / Nội dung chiến lược  : gồm 10 điểm .

      1 /Ðảm baỏ giaó dục chương trình phòng chống AIDS được phối hợp có hiệu quả bằng cách xây dựng kế hoạch phòng chống AIDS; giaó dục sức khoẻ  cuả các điạ phương,bộ, ngành, đoàn thể phải phù hợp với kế hoạch cuả UBQG phòng chốïng AIDS .

2/ Phối hợp hoạt động giưã các bộ, ngành,đoàn thể để đảm baỏí chương trình giáo dục có hiệu quả .

3/Giảm lây truyền qua quan hệ tình dục . Giaó dục những người có nguy cơ lây nhiễm cao  phải thay đổi hành vi . Phát động phong traò gia đình văn hoá mới , lối sống lành mạnh trong sinh viên , học sinh .

4/ Giảm lây truyền qua máu  và các chế phẩm cuả máu . Ðảm baỏ cho mọi người được thông tin về tình hình cung cấp máu và an toàn khi sử dung cụ tiêm chích .

5/Giảm lây truyền từ mẹ bị nhiễm HIV sang con, đảm baỏ tư vấn cho những người phụ nữ bị nhiễm HIV .

6/ Phát triễn các chương trình nghiên cưứ và đánh giá về mức độ hiểu biết cuả các nhóm đối tượng -> đặt ra chương trình giaó dục cho thích hợp .

7/Tăng cường và tiếp cận và giaó dục sức khoe ícho những người có trình độ học vấn thấp .Cần có nội dung và hình thức thích hợp cho những đới tượng này .

8/Nâng cao chuyên môn cho nhân viên y tế để họ làm tốt công tác phòng chống AIDS  cho người khác và baỏ vệ ngay chính bản thân họ .

9/ Phát triển chính sách phòng chống nhiễm HIV cho các cơ quan xí nghiệp để đảm baỏ quyền con ngườöi ở nơi làm việc,các điều kiện phòng chống .

10 / Hạn chế phân biệt đối xử dối với những người bị nhiễm HIV /AIDS .

           C/ GIAÓ DỤC SỨC KHOẺ, PHÒNG CHỐNG AIDS TRONG NGÀNH GIAÓ DỤC VÀ ÐAÒ TAỌ

Mục đích  : Làm cho mọi người nhận  thức được tính chất nguy hiểm cuả AIDS và tương lai cuộc sống cuả mỗi gia đình , cộng đồng, dân tộc và nhân loại -> Từ dó có hành vi đúng đắn trong việc tự baỏ vệ mình và giúp đỡ mọi người biết cách phòng chống HIV/AIDS .

      Trách nhiệm cuả sinh viên,học sinh đối với việc phòng chống HIV/AIDS:

!- Phaỉ biết tự baỏ vệ mình và góp phần baò vệ nhừng người khác . Cần nhận thức rõ rằng : Có bị nhiễm HIV/AIDS hay không là do mình -> Từ đó xây dụng cho mình một lối sống lành mạnh để chủ động phòng ngưà .

2- Có tình bạn ,tình yêu lành mạnh, thuỷ chung trong quan hệ vợ chồng .

3 -  Không sử dụng ma tuý và các chế phẩm cuả nó

4- Khử trùng các vật nhọn sắc , dụng cụ y tế .

5 - Tích cực tham gia tuyên truyền phòng chống HIV/ AIDS .

6- Không nên xa lánh,hãy an uỉ động viên những người bị nhiễm HIV/AIDS .

             7- Khi biết mình bị nhiễm HIV cần phải giữ gìn để ngườöi thân và cộng đồng  không bị lây nhiễm .

8- Sống chung thuỷ, chỉ quan hệ tính dục với một người, nên sử dụng bao cao su .( condom ) .

9 -  Phụ nữ trong độ tuổi  sinh đẻ nếu ï đã bị nhiễm HIV thì không nên có thai .

10 - Không quan hệ tình dục với gái mại dâm và những người mắc bệnh đồng tính luyến ái .

Vớí khẩu hiệu  Sống chung với AIDS  UBQGPC HIV/AIDS đãî coi công tác quản lýï, chăm sóc, tư vấn cho người bị nhiễm HIV, điều trị cho những người này là công tác trọng tâm trong thời gian tới . Tuy nhiên phải thực hiện các biện pháp phòng chống lây truyền bệnh để baỏ vệ sức khoẻ cho cộng đồng  theo qui định cuả pháp luật ..

            Vì sức khoẻ và tính mạng cuả mỗi con người, vì hạnh phúc cuả mỗi gia đình,vì trách nhiệm baỏ tồn nòi giống cuả dân tộc và tương lai cuả đất nước, mỗîi người, mỗi gia đình và toàn xã hội hãy tích cực tham gia phòng chống HIV/AIDS  .

THỐNG KÊ SỐ NHIỄM HIV/AIDS Ở VIỆT  - NAM .

THỐNG KÊ SỐ NGƯỜI NHIỄM HIV/AIDS Ở TP HỒ CHÍ MINH

THỐNG KÊ SỐ BỆNH NHÂN NHIỄM HIV /AIDS Ở  ÐBSCL