Năm 2000 Chính phủ ra quyết định phê duyệt "Chương trình hành động phòng, chống ma túy giai đoạn 2001- 2005” theo đó ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh cũng xây dựng kế hoạch số 179/KH-UB ngày 7/3/2001 "V/v thực hiện chương trình hành động phòng chống ma túy giai đoạn 2001- 2005” và Tổng Công ty Than Việt Nam cũng xây dựng kế hoạch "về phòng chống TNXH- Ma túy- HIV/AIDS", triển khai chủ trương doanh nghiệp không có ma túy và có nhiều giải pháp tích cực để phòng chống TNXH- Ma tuý- HIV/AIDS.

Tuy nhiên, tình hình TNXH- Ma túy- HIV/ AIDS diễn ra rất phức tạp, tác động tiêu cực và TNXH, tình hình lây nhiễm HIV/AIDS gia tăng. ở Việt Nam, nếu như năm 2002 phát hiện 59.200 trường hợp nhiễm HIV, và tổng số người đã chết về AIDS là 4.884 người thì đến 31/10/2003 tổng số người nhiễm HIV là 60.700, số trường hợp chuyển sang AIDS là 9.458, và tổng số người chết do AIDS là 5.199 người.Trước những tác động nhiều mặt của nền kinh tế thị trường, bên cạnh những mặt tích cực tạo sự phát triển kinh tế- văn hoá- xã hội thì cũng nảy sinh TNXH và đối với TN là đối tượng dễ bị tác động bởi vì họ chưa tích lũy đủ vốn sống, dễ bị kích động, bản tính mong muốn thể hiện khẳng định mình, và để thoả mãn sự tò mò… do vậy dễ mắc các TNXH.Mặt khác, do siêu lợi nhuận về việc buôn bán ma túy và các TNXH khác mang lại nên đối các tượng dùng nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt để tuyên truyền, lôi kéo, dụ dỗ một bộ phận TTN sống buông thả và mắc vào các TNXH dẫn tới nảy sinh các biểu hiện tiêu cực, không chí thú vào làm ăn, vi phạm kỷ luật lao động, học tập.

Đối với Đoàn Than Quảng Ninh là một tổ chức Đoàn có địa bàn hoạt động rộng, tại Hà Nội đến Quảng Ninh (Đông Triều- Uông Bí- Hoành Bồ- Hạ Long- Cẩm Phả- Móng Cái). Với tổng số 43 đầu mối Đoàn cơ sở, 36 Đoàn cơ sở bộ phận, 689 chi đoàn và 22.758 ĐVTN. Hiện nay, có mặt tại các vị trí quan trọng trong các dây chuyền sản xuất của ngành Than, từ trong lò sâu, trên tầng cao, ngoài cầu cảng, điều khiển các máy móc thiết bị hiện đại, tại các nhŕ hŕng, khách sạn… đều có mặt của TN.Bęn cạnh một bộ phận thanh nięn có cuộc sống gia đình thì phần lớn TN sống tại các khu tập thể công nhân, trong các khu vực vùng sâu xa (Mông Dương, Khe Chàm, Khe Tam, Hoành Bồ, Than Thùng…) thiếu thốn về tình cảm và đời sống vật chất.Trong thời gian qua, cůng với sự quan tâm của lănh đạo Tổng Công ty Than Việt Nam, lãnh đạo các đơn vị thành viên tạo điều kiện cải thiện điều kiện làm việc, chế độ ăn nghỉ cho công nhân viên lao động, có nhiều giải pháp nhằm nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho công nhân lao động. Đối với Đoàn Than Quảng Ninh cũng có nhiều giải pháp nhằm tuyên truyền giáo dục ĐVTN, tham gia phòng chống TNXH- Ma túy- HIV/AIDS.

Đoàn đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục ĐVTN về các chỉ thị, Nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, của doanh nghiệp và Nghị quyết của tổ chức Đoàn. Giúp ĐVTN hiểu rõ tác hại của TNXH, ma tuý, HIV/AIDS từ đó nâng cao ý thức thụ động sang ý thức chủ động trong việc phòng ngừa, đấu tranh và bài trừ TNXH, ma túy, HIV/AIDS.Tổ chức các cuộc thi, hội nghị, hội thảo chuyên đề, tổ chức xuống đường dọn dẹp vệ sinh, tuyên truyền băng cờ, khẩu hiệu, tờ rơi, viết nhiều tin bài tuyên truyền phòng chống TNXH. Ngày 22/12/2000 Ban thường vụ Đoàn Than Quảng Ninh đã tiến hành tổ chức Hội nghị chuyên đề “Phòng chống Ma túy- Tội phạm- HIV/AIDS" và vừa qua, ngày 26/9/2003 tiếp tục tổ chức hội nghị nhằm đánh giá lại hơn 3 năm thanh niên tham gia phòng chống TNXH- Ma tuý- HIV/AIDS giai đoạn 2001- 2003, và đề ra giải pháp tăng cường công tác tuyên truyền giáo dục ĐVTN thực hiện tốt việc tham gia phòng chống TNXH- Ma tuý- HIV/AIDS trong giai đoạn tới.Xây dựng vŕ duy trě hoạt động của nhiều mô hình với hàng trăm câu lạc bộ, hòm thư bạn giúp bạn; Xây dựng các đội, nhóm thanh nięn xung kích kiểm tra, thanh nięn cờ đỏ; Kịp thời phát hiện và đề xuất đưa 128 công nhân đi cai nghiện, tổ chức giúp đỡ các trường hợp sau khi đi cai nghiện. Trong năm 2000 đã tổ chức một đoàn công tác tới thăm và tặng quà các trường hợp cai nghiện tại Trung tâm cai nghiện đảo Vạn Cảnh và hiện nay đang tổ chức quyên góp quần áo, đồ dùng lao động, dụng cụ thể thao, đồ ăn… trị giá gần 10 triệu đồng và dự kiến từ 15- 20/11/2003 sẽ thành lập tiếp một đoàn công tác ra thăm, tặng quà và giao lưu VHTT với các trường hợp đang cai nghiện tại đảo Vạn Cảnh.

Tại các doanh nghiệp, nhiều đồng chí cán bộ Đoàn thanh niên tham gia thường trực Ban chỉ đạo xây dựng Doanh nghiệp không có ma túy (Đoàn thanh niên các đơn vị thành lập ban phòng chống TNXH, cấp chi đoàn thành lập tiểu ban, tiêu biểu tại Công ty tuyển than Cửa Ông; Đoàn Công ty than Vàng Danh thành lập câu lạc bộ phòng chống TNXH năm 1997 với 59 hội viên là cán bộ Đoàn, cấp chi đoàn thành lập chi hội với 282 hội viên…).Làm tốt việc duy trì sinh hoạt chi đoàn, tuyên dương người tốt việc tốt, tổ chức cho ĐVTN ký cam kết không vi phạm, mắc các TNXH theo định kỳ hàng năm. Triển khai tốt nội dung chương trình rèn luyện đoàn viên, trong đó mỗi ĐVTN đăng ký 1 nội dung phấn đấu trong 1 thời gian cụ thể, qua giúp ĐVTN có định hướng đúng trong lao động, học tập và rèn luyện.Tham gia phối hợp cùng chuyên môn, Công đoàn từ Tổng Công ty đến các đơn vị thành viên để tổ chức tốt các hoạt động VHVN- TDTT qua đó làm giảm thiểu thời gian nhàn rỗi, tránh mắc các TNXH. Chỉ đạo cụm Đoàn than 3 vùng (Hạ Long, Cẩm Phả, Uông Bí, Mạo Khê và Hà Nội) tổ chức giao lưu văn nghệ dịp mừng Đảng mừng xuân hàng năm, chào mừng Đại hội Đảng bộ Than Quảng Ninh và đại hội Công đoàn Tổng công ty Than Việt Nam lần thứ II, dịp kỷ niệm 27 năm ngày truyền thống công nhân cán bộ ngành than năm nay đồng loạt cả 3 vùng sẽ tổ chức giao lưu văn nghệ tại các khu tập thể công nhân nơi vùng sâu xa khu vực Khe Chàm, Dương Huy, Hà Lầm, Mạo Khê

Tăng cường các hoạt động đoàn kết 3 lực lượng trên địa bàn, trong đó Đoàn Than Quảng Ninh phối kết hợp với các Đoàn huyện thị, các Đoàn cơ sở phối kết hợp với các Đoàn phường, xã, thị trấn trong đó nhiều Đoàn cơ sở trong các doanh nghiệp của than đóng vai trò cụm trưởng. Tiêu biểu như tại cụm Hà Tu, Vàng Danh, Cửa Ông… tạo sự đoàn kết gắn bó, giữ gìn an ninh trật tự, qua đó xây dựng lối sống trong sạch, lành mạnh trong ĐVTN. Hàng năm đã làm tốt công tác tuyên truyền vận động ĐVTN tham gia phong trào hiến máu nhân đạo với tinh thần “Máu thợ mỏ cứu thợ mỏ, máu thợ mỏ cứu đồng loại” đã tổ chức cho ĐVTN hiến máu nhân đạo mỗi năm từ 200- 250 đơn vị máu, riêng Đoàn trường Cao đẳng kỹ thuật mỏ năm 2003 đã tổ chức cho 172 ĐVTN hiến 4300ml máu; hàng năm ngày 30/8, Đoàn Than Quảng Ninh phối hợp với Bệnh viện đa khoa khu vực Cẩm Phả tổ chức cho ĐVTN vùng than Cẩm Phả tuyên truyền xuống đường và tổ chức hiến máu, đến nay đã được 5 năm và từ đó xác định ngày 30/8 hàng năm trở thành ngày truyền thống hiến máu nhân đạo của tuổi trẻ vùng than Cẩm Phả. Thông qua hoạt động đã tạo tính hướng thiện, ý thức trách nhiệm với cộng đồng trong ĐVTN.

Tại Hội nghị TNXH tổ chức ngŕy 26/9/2003 vừa qua, BTV Đoàn Than Quảng Ninh có một số đánh giá chung như sau:

- Qua hoạt động khẳng định vai trò tiên phong của tổ chức Đoàn trong công tác tham gia phòng chống TNXH, MT, HIV/AIDS: Là lực lượng xung kích đi đầu và hoạt động thực sự có hiệu quả cao, góp phần cùng chuyên môn, công đoàn tháo gỡ khó khăn và làm tốt việc phòng chống TNXH, MT, HIV/AIDS trong doanh nghiệp.

- Thông qua công tác tuyên truyền và các hoạt động của Đoàn đã nâng cao ý thức rèn luyện bản thân, tích cực tham gia công tác phòng chống TNXH, MT, HIV/AIDS trong ĐVTN. Phát hiện nhiều nhân tố điển hình trong hoạt động phong trào, qua đó giới thiệu cho tổ chức Đoàn những ĐVTN có trình độ và năng khiếu trong hoạt động tuyên truyền, giới thiệu nhiều ĐV ưu tú cho Đảng đề nghị xem xét kết nạp.

- Góp phần lŕm giảm bớt các tięu cực vŕ tệ nạn xă hội, xây dựng môi trường trong sạch vŕ lŕnh mạnh trong doanh nghiệp, ổn định đời sống, việc làm, tăng thu nhập và làm cho tư tưởng CBCNV yên tâm hơn.

Từ thực tế hoạt động, chúng tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:

Công tác tham gia phòng chống TNXH, MT, HIV/AIDS phải đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng, là việc làm của toàn xã hội, trong đó thanh niên đóng vai trò trung tâm nòng cốt, cần tranh thủ sự phối hợp đồng bộ của các cơ quan chuyên môn, công đoàn các cấp.Tổ chức Đoàn luôn phải đề ra những mô hình hoạt động, biện pháp hợp lý, phù hợp với điều kiện của đơn vị. Tuổi trẻ luôn phải lực lượng xung kích đi đầu, trực tiếp tham gia công tác phňng chống TNXH, ma túy, HIV/AIDS.Phải tạo ra được một đội ngũ cán bộ có uy tín, có năng lực công tác, có quyết tâm và nhiệt tình cao thì mới triển khai thực hiện các biện pháp và nội dung một cách đầy đủ và hiệu quả.

Công tác phòng chống ma tuý phải được duy trì thường xuyên liên tục, biện pháp tuyên truyền giáo dục vận động và biện pháp hành chính phải được kết hợp nhuần nhuyễn với nhau không thể tách rời nhau, đây là điểm mấu chốt tạo nên sức mạnh, quyền hạn cho người làm nhiệm vụ.