Nam thanh niên học nhau hút thuốc lá. Ảnh: Phạm Hải

Mới 25 tuổi nhưng môi Hải đã thâm xì, hàm răng bị khói thuốc lá nhuộm màu vàng xỉn. Không đủ dũng khí từ bỏ thuốc nên Hải đã ''làm bạn'' với thuốc lá hơn 10 năm nay. Sáng nào anh cũng phải ''súc miệng'' bằng một điếu thuốc.

Năm 15 tuổi, khi còn là một chú bé choai, nhìn người lớn hút thuốc Hải thấy oai lắm. Với ý nghĩ phải hút thuốc mới là người lớn, Hải cũng tập tành xem sao. Thuốc lá lúc nào cũng sẵn trong nhà (bố Hải cũng ''thân'' với nó), thỉnh thoảng Hải lại thử một hơi, lúc bố mẹ đi vắng. Một điếu, hai điếu rồi thành nghiện.

Thế là những lúc một mình tự do trong nhà, Hải vô tư ''thưởng thức''; khi bố mẹ ở nhà, đành nhịn.

Có lần thèm thuốc quá, Hải chui vào tolet ngồi đốt thuốc. Bố mẹ sốt ruột mở cửa mới thấy cậu quý tử đang say sưa phì phèo điếu thuốc trên môi.

Không giống Hải, bước vào cấp 3, Thành được bạn rủ hút thử thuốc lá giờ ra chơi. Ở trường thì có bạn bè, về nhà Thành hút cùng...bố và anh trai, cũng không bị nhắc nhở. Đến lúc thành nghiện thuốc, bị cấm, Thành lập tức lý sự: ''Bạn bè hút, bố mẹ chúng nó không kêu! Bố và anh hút được, sao con lại bị cấm?''.

Mua thuốc lá dễ như mua kẹo

Theo số liệu điều tra quốc gia vị thành niên và thanh niên Việt Nam do Bộ Y tế, Tổng cục thống kê, Tổ chức Y tế Thế giới và Unicef vừa công bố, khi được hỏi về việc có dễ mua thuốc lá không, 98,1% nam thanh niên tham gia điều tra cho biết có thể mua được thuốc lá dễ dàng.

Mặc dù luật pháp đã cấm bán thuốc cho trẻ em dưới 16 tuổi nhưng thực tế điều luật này chưa được thực hiện nghiêm. Môi trường ở Việt Nam vẫn là một môi trường khá thuận lợi và dễ dàng để nam thanh niên tiếp vận và hút thuốc lá.

Lý do phổ biến nhất của việc bắt đầu hút thuốc lá được trả lời là: ''Vì các bạn em đều hút'' (số này chiếm tới 54%). Chỉ có 13% nam thanh niên cho biết họ bắt đầu hút thuốc ''vì cảm thấy căng thẳng'', 11,3% do ''mọi người xung quanh đều hút'' và 3,4% cho rằng hút thuốc để chứng tỏ mình là người lớn.

Điều  đáng nói là hơn một nửa (57,8%) thanh niên hút thuốc lá cho biết có bố hút thuốc và đây có thể là hình mẫu của họ; 20% có anh trai và 3% có mẹ hút thuốc.

• Lệ Hà